У апошнія некалькі гадоў у краіне актыўна мусіруецца тэма развіцця “беларускага турызму”. На самым высокім узроўні папулярызацыю Беларусі як прывабнага турыстычнага рэгіёна называюць адной з галоўных дзяржаўных задач.
У сувязі з гэтым была прынятая нават адмысловая праграма развіцця турызму, дзе сапраўды гаворыцца аб тым, як і якімі спосабамі будзе дасягацца мэта па масавым прыцягненні замежных турыстаў у Беларусь.
Акультурванне гарадоў (спадзяемся, пазітыўныя змены ў абліччы Берасця заўважаюць усе берасцейцы), спрэчная і не заўсёды задавальняльная для гісторыкаў, але ўсё ж рэканструкцыя гістарычных аб’ектаў (Мірскі, Нясвіжскі замкі), стварэнне музеяў і цэлых комплексаў (дамы-музеі Т. Касцюшка, А. Міцкевіча, “Полацак – цэнтр Еўропы” і т.д.), а таксама планы па ўзнаўленню і рэканструкцыі ў Берасцейскай вобласці Косаўскага палаца, палаца Сапегаў і шматлікіх іншых аб’ектаў, дазваляюць паверыць у тое, што вось-вось у найбліжэйшай будучыні да нас ліне натоўп турыстаў, якія стаміліся ад еўрапейскага пафасу і раскошы, каб акунуцца ў самабытнасць нязведанага краю.
Берасцейскай вобласці ў гэтым плане таксама нададзена значнае месца. Па адзнацы адмыслоўцаў з Нацыянальнага агенцтва па турызме, наша вобласць для прыцягнення турыстаў выглядае зусім не бедна і вылучаецца як адзін з перадавых рэгіёнаў па насычанасці помнікамі гісторыі і культуры, музеямі ды і наогул па агульным узроўні інфраструктуры.
Добра, што не ўсе лясы ператварылі ў гаспадарчыя ўгоддзі, а аб’екты, якія захавалі адметнасць даўніны, мясцовыя ўлады пачынаюць разглядаць як помнікі гісторыі. Так у наваколлях Ружанскага палаца Сапегаў да нядаўняга часу мясцовыя жыхары пасвілі хатнюю жывёлу, а вакол размяшчаліся ўбогія гаспадарчыя пабудовы мясцовых жыхароў.
У сценах палаца Пуслоўскіх побач з Косавам моладзь актыўна ўжывала алкагольныя напоі, там жа пакідаючы тару і сімвалічныя надпісы класічнага зместу: “Маша – дура” і “Здесь был Саня с пацанами” на памяць пра сябе.
Але пакінем увесь негатыў з нагоды культурнасці нашага народа і здольнасці шанаваць сваё мінулае і даведаемся ў спецыялістаў і людзей, звязаных з турызмам, якім жа спосабам можна прыцягнуць замежнікаў у Беларусь.
Вось што кажа Яўген Вярэніч, галоўны спецыяліст турыстычнага сектара Берасцейскага дзяржаўнага ўніверсітэта:
“Беларусь, першым чынам, прыцягвае сваёй прыроднай складаючай: Белавежская пушча, шматлікія запаведнікі, а таксама ўнікальны нацыянальны складнік: школа народнай творчасці (ганчарства, бортніцтва), унікальныя архітэктурныя будынкі (сярэднявечныя замкі, сядзібы, палацы). Можна прыцягваць этнічных турыстаў, якія едуць наведаць свае мінулыя карані, гэта, першым чынам, палякі і габрэі. Зараз, калі еўрапеец едзе ў Беларусь, то гэта ў асноўным альбо паляўнічыя, якія прыязджаюць паляваць на зубраў і кабаноў, або таксама людзі, якія цікавяцца гісторыяй нашай радзімы, яе нацыянальным каларытам”.
Завітаем у некалькі берасцейскіх музеяў, каб даведацца, як часта туды наведваюцца замежнікі. У абласным краязнаўчым музеі і яго філіяле – Музеі выратаваных мастацкіх каштоўнасцяў – не надта хваліліся. Не так часта туды зазіраюць, як магло бы быць. Калі і прыязджаюць групы, то яны накіроўваюцца ў крэпасць і музей “Бярэсце”.
У Музеі гісторыі горада Берасця распавялі, што замежнікі наведваюць яго ў асноўным улетку, калі наступае пара адпачынкаў. Прыязджаюць госці з Нямеччыны, Польшчы, бываюць з Англіі, прыязджаюць і з Расеі, але часцей увесну, падчас святкавання Дня Перамогі. У асноўным гэта людзі, якія прыехалі менавіта пазнаёміцца з Беларуссю, і, часткова, людзі што прыязджаюць у родныя месцы, звязаныя з іх продкамі.
З 2006 года ў Берасці працуе Турысцка-інфармацыйны цэнтр. На жаль, не шмат хто з берасцейцаў і гасцей горада ведае пра яго. Цэнтр размешчаны на першым паверсе гатэля “Інтурыст” па праспекце Машэрава. Менавіта там цалкам бясплатна кожны жадаючы можа атрымаць самую поўную інфармацыю аб славутасцях Беларусі і Берасцейшчыны.
Як паведаміла дырэктарка берасцейскага філіяла Нацыянальнага агенцтва турызму Наталля Міхальчук, у турысцка-інфармацыйны цэнтр у сярэднім звяртаецца да 300 турыстаў. Сёлета, за час тэатральнага фэсту “Белая Вежа”, цэнтр абслужыў каля 2000 чалавек. Ён і створаны, у асноўным, для замежных гасцей, але калі прыходзяць беларускія турысты, то там дапамогуць вызначыцца з выбарам турфірмы, якая арганізуе ваш адпачынак.
Усё ж галоўнай візітоўкай Берасця па-ранейшаму з’яўляецца крэпасць. У савецкія часы туды ехаў увесь СССР, ды і зараз няма і дня, каб па тэрыторыі мемарыяла не шпацыравалі турыстычныя групы.
Да 1000-годдзя Берасця крэпасць, па задумцы архітэктараў разам з кіраўніцтвам горада, павінна стаць буйным турыстычным комплексам краіны. За 10 гадоў тут збіраюцца ўзнавіць Берасцейскі замак з рамесным дваром, карчмой, млыном і броварам, стварыць Нацыянальны музей тэхнікі, музей узбраенняў і пашырыць музей абароны Берасцейскай крэпасці, узвесці макет сярэднявечнага горада ў маштабе 1:5 і правесці кансервацыю комплексу Бернардынскіх кляштараў 17-18 стагоддзяў.
І яшчэ, мае суразмоўцы ў гутарцы з сумам казалі, што Беларусь зможа стаць па-сапраўднаму турыстычнай краінай толькі пасля таго, як аб самой краіне пабольш даведаюцца ў свеце і перастануць уяўляць нас, як частку Расеі.
Для гэтага неабходныя не толькі пазітыўная рэклама краіны на сусветным узроўні, але і больш актыўная знешняя палітыка дзяржавы. Бо што хаваць, для большасці еўрапейцаў Беларусь па ранейшаму асацыюецца з Чарнобылем, СССР і асобай прэзідэнта Лукашэнкі, як “апошняга дыктатара Еўропы”.
Алесь ЖОЛУД
