Еўрапейскі бізнэс і Беларусь?

Да 19 снежня 2010 г. еўрапейскі бізнес і еўрапейскія палітычныя колы глядзелі на Беларусь па-рознаму. Але ж таго часу шмат чаго паспела адбыцца… Што ж мы маем зараз?

 Да 19 снежня 2010 г. еўрапейскі бізнес і еўрапейскія палітычныя колы глядзелі на Беларусь па-рознаму. Брусэль крытыкаваў беларускі рэжым, лаяў за адсутнасць правоў і свабод, але бізнес спыняўся, толькі кала бачна адсутнасць выгады, а не свабоды слова. Агульная атмасфера вакол адносін Беларусі і ЕС была поўная надзей і аптымізму. Разрыў дамоўленасцяў аб правядзенні прэзідэнцкіх выбараў так сур’ёзна падарваў давер да беларускай улады, што еўрапейскі бізнес зараз дзейнічае з аглядкай на свае ўрады.

Палітыка і бізнес так перапляліся ў Еўропе, што складана сказаць, што першасна. Так, прыняць Грэцыю ў Еўразвяз і зону еўра – было рашэнне палітычнае, расхлёбвае яго сёння эканамісты разам з палітыкамі. Паколькі крызіс зрабіў еўрапейскія тавары больш канкурэнтнымі, краіны ЕС, арыентаваныя на экспарт, добра на ім зарабляюць. Не толькі нямецкія заводы, але і нямецкія банкі. Збірае свае дывідэнды і нямецкі палітыкум, па сутнасці, які ратуе ЕС.

Можна зайсці з другога боку. Антыкапіталістычныя руху, якія распаўсюдзіліся з амерыканскай Уол-стрыт па ўсёй Еўропе, абураныя тым, што бізнес кантралюе палітыку. Маўляў, кампаніі і банкі дамаўляюцца з палітыкамі, аплачваюць іх выбарчыя кампаніі і лабіруюць праз пераможцаў свае інтарэсы. Выбаршчыкам можна занядбаць – колькі іх, у рэшце рэшт, ходзіць галасаваць? Вось еўрапейцы і занепакоеныя тым, што, як адзначаў яшчэ Уінстан Чэрчыль, не засталося дзяржаўных дзеячаў – толькі палітыкі, якія думаюць аб наступных выбарах, а не наступных пакаленнях.

Мінск у апошнія гады актыўна спрабаваў разнастаіць свае вонкавыя палітычныя і эканамічныя сувязі, пашыраць супрацоўнічаць з Венесуэлай і Кубай, Кітаем і краінамі Каўказа. Але гэтыя партнёрскія кантакты важныя палітычна, эканамічна яны надвор’я не зробяць. У Еўропе ж, маючы на ўвазе негатыўны імідж дыктатуры, беларускія ўлады працавалі з мясцовымі адміністрацыямі і дзелавымі асацыяцыямі па прынцыпе «вы – купцы, у нас – тавар».

І вось з снежні еўрапейскі бізнес завіс у чаканні. І пытанне не толькі палітычны, але і эканамічны, бо шляху развіцця беларускага крызісу пакуль невыведныя.

Супрацоўніцтва з беларускім урадам афіцыйна спыніў брытанскі Royal Bank of Scotland, і, як стала вядома ўчора, таксама нямецкі Deutsche Bank і французскі BNP Paribas. Банкі Старой Еўропы разам з расейскім «Ашчадным банкам» выступалі арганізатарамі размяшчэння беларускіх еўрааблігацый. Першапачаткова перамовы аб крэдыце «Беларуськалію» вялі «Ашчадны банк» і Deutsche Bank, але немцам прыйшлася не па душы палітычная падаплёка здзелкі і яны фактычна адышлі ў бок.

Нямецкі бізнес даўно пазірае на неараную беларускую дзелавую цаліну. З-за неразвітых палітычных сувязяў з Берлінам, Мінскі форум, задуманы як пляцоўка для дыялогу, у апошнія гады быў форумам для дзелавых колаў: бізнэс-лобі атрымалі магчымасць весці перамовы на самым высокім узроўні, а ў 2009 годзе сустракаліся з Аляксандрам Лукашэнкам. Але ў 2011 годзе, як вядома, форум у Мінску не адбыўся. Арганізатары абвясцілі, што палітычная сітуацыя вымушае іх адмовіцца ад традыцыйнага фармату.

Надзею на тое, што форум ўсё ж адбудзецца, дала нечаканая місія балгарскага міністра замежных спраў. Не ўзгадніўшы свой візіт з Бруселем, Мікалай Младенов прыехаў на перамовы да Лукашэнкі і прывёз ад яго абяцанне вызваліць усіх палітвязняў да пачатку кастрычніка. У еўрапейскіх экспертных колах тут жа стала цыркуляваць версія, што Младенов быў эмісарам нямецкага і аўстрыйскага бізнесу, якія вядомыя сваімі цеснымі сувязямі з балгарскім рынкам.

Але нямецкі ўрад, роўна як і французкі, не былі ўражаныя вынікамі місіі Младенова. Кажа аб гэтым ужо хуткасць, з якой было прынята рашэнне аб пашырэнні візавых санкцый у дачыненні да беларускіх чыноўнікаў. З 19 снежня няма веры таму, хто столькі разоў крычаў «ваўкі!»

Палітычны аналітык Раман Якаўлеўскі адзначыў, што, нягледзячы на логіку паводзінаў бізнесу, асабліва нямецкага, вядомага сваім прагматызмам і прыхільнасцю рэалпалітык, каштоўнасныя арыенціры ў еўрапейскай палітыцы застаюцца. І паводзіны Deutsche Bank ў дачыненні «Беларуськалія», і матываваная адмена Мінскага форуму – таму сведчанні.

Паводле слоў Якаўлеўскага, галоўная праблема – гэта нязменная па сутнасці палітыка афіцыйнага Мінска, яна не пакідае замежнаму бізнесу поля для манеўру, робіць яго саўдзельнікам палітычных рашэнняў аб выхаваўчых санкцыях.

З іншага боку, справа не толькі ў тым, што дзелавыя колы баяцца, што колы палітычныя абвінавацяць іх у таптанне каштоўнасцяў. Пытанне ў іміджы для індывідуальных і карпаратыўных кліентаў: не комільфо супрацоўнічаць з урадам краіны, якая лічыцца аўтарытарнай. А імідж – гэта ўсё ж такі палітыка ці ўжо эканоміка? ..

Паводле naviny.by