Таварыства беларускай мовы правяло маштабнае даследаванне стану беларускай мовы ва ўсіх раёнах і абласных цэнтрах краіны. Старшыня ТБМ Алег Трусаў кажа, што такога маштабнага маніторынгу да яго не рабіў яшчэ ніхто.
ТБМ распрацавала спецыяльную анкету, пытанні якой пакрываюць аспекты ўжывання беларускай мовы ў органах улады, у сферы адукацыі, у афармленні населеных пунктаў і памяшканняў, культуры і сродкаў масавай інфармацыі.
Усяго было разаслана каля 140 запытаў. На ўсе з іх прыйшлі адказы. Прычым Алег Трусаў прыемна здзіўлены, што па-расейску адказалі толькі некалькі райвыканкамаў.
А вось самі адказы значна адрозніваюцца адзін ад аднаго. У якасці ўзорнага адказа на запыт ТБМ Трусаў прыводзіць ліст Ляхавіцкага райвыканкама. «Яны хоць і адказалі па-расійску, але на трох старонках палічылі ў працэнтах усе паказчыкі, аб якіх мы пыталіся. Глядзіце, нават напісалі: «Таблички на дверях в районной центральной больнице оформлены на белорусском языке». А ў дужках пасля слова «таблички» ўдакладняюць: шыльды», — паказвае дакумент Трусаў.
З гэтага ж адказу можна даведацца, што ў Ляхавіцкім раёне ў 2013 — першай палове 2014 года 3% рашэнняў былі прынятыя па-беларуску, а сельвыканкамы прынялі на мове тытульнай нацыі 1% рашэнняў.
Аднак не ўсе чыноўнікі захацелі паведамляць ТБМ аб стане беларускай мовы на падначаленых тэрыторыях і даслалі дзяжурныя адпіскі.
Так, напрыклад, Чачэрскі райвыканкам напісаў, што «адсоткавыя суадносіны ў вядзенні дакументаў на беларускай мове ў органах улады, сферы адукацыі і культуры, афармленні населеных пунктаў і іншых неабходных Вам сферах раённы выканаўчы камітэт не адсочвае».
Баранавіцкі гарвыканкам патлумачыў, што «апрацоўка, абагульненне і размеркаванне статыстычных дадзеных аб выкарыстанні беларускай мовы ў вышэйназваных сферах у кампетэнцыю органаў кіравання не ўваходзяць».
Гродзенскі гарвыканкам скупа паведаміў, што «інфармацыю па запрошаных пытаннях даць не прадстаўляецца магчымым».
А Кіраўскі райвыканкам проста сказаў, што непадсправаздачны грамадскім аб’яднанням.
«Наша Ніва» прапануе азнаёміцца з некаторамі адказамі, прадстаўленымі Таварыствам беларускай мовы.
Крыніца: budzma.by
