Троляў і эльфаў прапануюць замяніць на ахвярнікаў, багнікаў і балотнікаў

Моладзь на летніку ў Ружанах прапануе выкарыстоўваць гульні для прапаганды беларускай культуры.

Троляў і эльфаў можна замяніць на ахвярнікаў, багнікаў і балотнікаў — моладзь прапануе выкарыстоўваць гульні для прапаганды беларускай культуры.

На летнік у Ружаны зьехаліся два дзясяткі мастакоў. Першую палову дня моладзь працуе на рэстаўрацыі палаца Сапегаў — прыбірае падземныя паверхі. Пасьля абеду мастакі ствараюць вобразы для гульні на падставе беларускай міталёгіі.

Арганізавала летнік менская мастацкая ініцыятыва «Вячоркі-замалёўкі» пры падтрымцы адміністрацыі музэю палаца Сапегаў, а таксама спонсараў, сярод якіх — стваральнікі кампутарнай гульні World of Tanks.

Карэспандэнт Свабоды паразмаўляў з кіраўніком «Вячорак-замалёвак» Уладзіславам Марозам. Мароз перакананы, што беларуская міталёгія можа стаць надзвычай запатрабаванай у справе стварэньня настольных ды кампутарных гульняў.

— Уладзіслаў, распавядзіце пра сваю суполку «Вячоркі-замалёўкі». Чым вы займаецеся?

— Гэта такая невялікая суполка, якую мы стварылі паўтара года таму. Хацелася разьвівацца ў галіне кампутарнай графікі і ў канцэпт-арце. Канцэпт-арт — гэта калі мастак займаецца распрацоўкай нейкай ідэі, да прыкладу, прыдумляе пэрсанажа, лякацыю, што заўгодна.

Мы пачалі зьбірацца невялікімі кампаніямі, чалавек па 5–10, ды маляваць на нейкія тэмы. А зь верасьня наймаем ужо вялікія памяшканьні на 30 чалавек, чытаем лекцыі, даем заданьні ўсялякія… У выніку ўсё гэта перарасло ў штотыднёвае мерапрыемства. Запрашаем розных цікавых людзей, мадэляў. Спачатку іх малюем, набіваем руку, вывучаем анатомію. А другі пункт заняткаў — працуем над канцэпт-артам. Маем суполку ў сацыяльных сетках, супрацоўнічаем з рознымі школамі, выступаем на мерапрыемствах, чытаем лекцыі. Напрыклад, пра беларускую міталёгію, як яе прымяніць у кампутарнай графіцы.

— Беларуская міталёгія ў кампутарнай графіцы?

— Так, уявіце, вось будзе рабіцца нейкая кампутарная гульня беларуская. Чаму б яе не рабіць, замест усялякіх эльфаў ды гномаў, на падставе беларускай міталёгіі, якая вельмі багатая? Гэтага ніхто ня робіць, а гэта ўнікальныя рэчы. Мы людзей заклікаем да гэтага і распавядаем, як гэта добра зрабіць. Зрабіць такую гульню вельмі цяжка, патрэбна вялікая колькасьць адмыслоўцаў, каманда за 50, а то і болей чалавек. Пакуль мы толькі прасоўваем гэтую ідэю ў масы, размаўляем пра гэта, прапагандуем.

— А ці ёсьць прыклады нейкіх падобных гульняў, створаных на нацыянальнай міталёгіі, акрамя згаданых гномаў ды эльфаў?

— Нядаўна палякі добра «стрэлілі». Ёсьць такая сэрыя кніг Анджэя Сапкоўскага пра ведзьмака, якая ўвабрала ў сябе польскую культуру, міталёгію. Нядаўна па гэтых кнігах зрабілі цудоўную гульню, якая і «стрэліла» на ўвесь сьвет. (Маецца на ўвазе гульня The Witcher. — РС). Гэта яскравы прыклад, калі польская багатая культура, вельмі падобная да нашай, распаўсюдзілася на ўвесь сьвет праз гульню. Гульні вельмі добра дапамагаюць распаўсюджваць культуру.

— А якія мітычныя героі маглі б прысутнічаць у беларускай кампутарнай гульні? Пярун, Вялес?

— Не абавязкова Пярун ды Вялес, гэта мог бы быць багнік, ахвярнік… Гэта нашмат цікавей. Я вось для сябе рабіў выпіскі з энцыкляпэдыі па міталёгіі — у нас, аказваецца, ёсьць аж 188 унікальных міталягічных пэрсанажаў. Гэта дастатковая лічба, якая дазволіць разгарнуцца… Гэта багі, ніжэйшыя міталягічныя пэрсанажы. Зь некаторых можа быць нейкі зборны вобраз. Да прыкладу, балотнік. У розных рэгіёнах ён уяўляўся па-рознаму. Потым, такі пэрсанаж дзяліўся на іншыя віды — багнік, ахвярнік, балотнік. У іх нават ёсьць герархія свая — нехта зь іх галаўнейшы, хтосьці меншы…

— Давайце ўявім сытуацыю, што зьявілася такая кампутарная гульня. Хто б там з кім біўся?

— У беларускай міталёгіі няма такога выразна добрага і дрэннага боку. Пэрсанажы паміж сабой узаемадзейнічаюць. Чалавек мог зьвярнуцца па дапамогу да любога з пэрсанажаў, і гэтаксама любы пэрсанаж мог нарабіць бяды яму… Можна было б абыграць супрацьпастаўленьне чалавечага і міталягічнага, іх узаемадзеяньне. А каб між сабой біліся… Ну, нешта таксама магло б быць, усё будзе залежаць ад сюжэту.

— Вы абапіраецеся на навуковыя зьвесткі, бераце адмысловыя выданьні?

— Канечне, напрыклад, этнограф Шпілеўскі (Павал Шпілеўскі, 1823–1861 — беларускі этнограф. — РС) шмат цікавага занатаваў, многія іншыя дасьледчыкі… Стараемся скарыстаць па максымуме той матэрыял, які ёсьць.

— Колькі год пройдзе, пакуль беларусы пабачаць кампутарную гульню на такім нацыянальным грунце?

— Сам працэс распрацоўкі вялікай кампутарнай гульні можа займаць 2–4 гады. Залежыць ад маштабаў гульні. То бок, у прынцыпе, калі пачаць, то літаральна некалькі год. Але ж гэты працэс стварэньня можа пачацца і празь дзесяць год… Усё залежыць ад невялікай групы людзей, якія ўсё гэта распачнуць. Мы ж мастакі, а гэтага мала. Патрэбныя праграмісты, спонсары, грошы…

Таму мы пакуль і ўзяліся распрацоўваць настольныя гульні. Для іх ня трэба так шмат людзей, вялікая колькасьць фінансаў. Але такую гульню можна зрабіць цікавай і нашы ідэі там адлюстраваць.