Трышынскія могілкі: памяць скрозь стагоддзі

У самым сэрцы беларускага горада Берасця, там, дзе перасякаюцца вуліцы Маскоўская і Піянерская, знаходзіцца месца, працятае гісторыяй і маўклівай памяццю — Трышынскія могілкі. Гэта не проста могілкі, а своеасаблівы хранікёр гісторыі горада, захавальнік мінулых эпох, які адкрывае нам свае таямніцы і які нагадвае аб былой велічы і трагедыях.

Гістарычны Нарыс

Ужо да XV стагоддзя тут спачывалі жыхары бліжэйшых населеных пунктаў: Трышына, Крушыны, Гузней і Шпановічаў. З часам, асабліва пасля пераносу Брэст-Літоўска ў 1835 годзе, могілкі сталі галоўным упакойным месцам для гарадскіх жыхароў, а яго гісторыя цесна сплялася з гісторыяй самога Берасця.

Царква Святой Тройцы

Вядома, асаблівы акцэнт варта зрабіць на гісторыі царквы Святой Тройцы. Пабудаваная ў цэнтры могілак, яна прастаяла да канца XIX стагоддзя, пакуль не была разабраная з-за драхласці. На яе месцы з’явіліся новыя магілы, і толькі каменны куб з чыгунным крыжам нагадваў пра некалі велічны храм. Новая царква была ўзведзена ўжо ў іншым месцы. І ў 1960-х гадах, адлюстроўваючы пераменлівыя вятры гісторыі і палітыкі, яна была спалена.

Пасведчанне часу

Нягледзячы на ўсе выпрабаванні, якія выпалі на долю могілак, яго веліч і памяць засталіся нязменнымі. У 60-70-х гадах XX стагоддзя археолагі выявілі тут старажытныя могільнікі плямёнаў усходнегерманскай моўнай групы, чыя гісторыя сыходзіць каранямі ў I-IV стагоддзя нашай эры. Гэтыя знаходкі дадалі старонкі ў даўно забытую главу гісторыі гэтага рэгіёну.

.

Скрозь цені стагоддзяў і пласты гісторыі, Трышынскія могілкі ў Берасці паўстаюць перад намі не проста як некропаль, а як кніга, поўная загадак і апавяданняў. Гэта месца, дзе кожны шэпт ветру, кожны выгіб старадаўняй агароджы, кожны касматы помнік нясуць у сабе адгалоскі былых эпох. Тут, сярод бясшумных сведак гісторыі, спачываюць душы, чые гісторыі ажываюць у легендах і апавяданнях.

Алексей Пятровіч Старажэнка (1805-1874) – голас украінскай асветы. 

Пісьменнік і этнограф, Аляксей Старажэнка, быў не толькі літаратарам, але і даследчыкам народнай культуры. Ён увасобіў у сваіх працах багатую вусную гісторыю літаратуры, робячы яе даступнай будучым пакаленням. Яго пахаванне на Трышынскіх могілках з’яўляецца напамінам пра важнасць культурнай спадчыны і мостам паміж пакаленнямі.

Пётр Оскаравіч Патон (1872 -—)- Барон і рэвалюцыянер.

Як дзяржаўны дзеяч і барон, Пётр Оскаравіч Патон пакінуў яскравы след у гісторыі вызвольнага руху. Яго жыццё і дзейнасць непарыўна звязаны з гісторыяй, адлюстроўваючы эпоху барацьбы і пераменаў.

Мікалай Засім (1908-1957) – Паэт Беларускіх земляў.

Беларускі паэт Мікола Засім пранікнёна і шчыра апісваў жыццё, прыроду і народ сваёй Радзімы. Яго творчасць адлюстроўвае глыбокую сувязь з беларускай зямлёй і культурай, стаўшы ключавой часткай нацыянальнай літаратурнай спадчыны.

Аляксей Барысавіч Рубцоў (1923-1963) – літаратурны крытык і даследчык.

Працы Беларускага крытыка і літаратуразнаўца Аляксея Рубцова ўнеслі значны ўклад у развіццё і вывучэнне беларускай і савецкай літаратуры. Яго глыбокі аналіз і даследаванні застаюцца актуальнымі і сёння, працягваючы натхняць даследчыкаў і чытачоў.

Уладзімір Васільевіч Старчакоў (1911-1968) – Мастак Дзвюх Краін.

Творчасць беларускага і ўкраінскага мастака Уладзіміра Старчакова раскрывае прыгажосць і разнастайнасць жыцця, прыроды і культуры абедзвюх краін. Яго працы з’яўляюцца візуальным сведчаннем гістарычных і культурных сувязяў паміж Беларуссю і Украінай, працягваючы натхняць новыя пакаленні мастакоў.