У гісторыі Берасця складзена неверагодная мазаіка культурнай спадчыны, у якой асаблівае месца займаюць сінагогі, якія адлюстроўваюць доўгую і трагічную гісторыю габрэйскага народа ў гэтым кутку свету.
У пачатку 20 стагоддзя Брэст уражваў шматлікімі сінагогамі і малітоўнымі дамамі, адлюстроўваючы высокую долю габрэйскага насельніцтва — амаль палову гараджан. Але падзеі савецкіх рэпрэсій і Другой сусветнай вайны змянілі аблічча горада назаўжды.
Шпацыруючы па сучасных вуліцах Берасця, знайсці сляды былой габрэйскай спадчыны становіцца задачай складанай. Харальная сінагога ператварылася ў кінатэатр “Беларусь”, а “Зялёная” сінагога была знішчана. Нават у будынку, дзе калісьці размяшчалася сінагога “Эгдэш”, мінулае яе цяжка адгадаць.
Аднак ёсць і светлыя моманты. Будынак на вуліцы Савецкіх Памежнікаў, 52, захоўвае памяць аб былой славе. У XIX стагоддзі тут стаяла сінагога, а ў перыяд Другой сусветнай вайны яно стала прытулкам для бежанцаў. Сёння габрэйская абшчына Берасця аднаўляе гэты будынак, імкнучыся вярнуць яму даваенны аблічча.
Мемарыяльныя шыльды і старыя фатаграфіі, размешчаныя на будынку, нагадваюць пра яго гісторыю. Гэта важны крок для захавання памяці і павагі да гісторыі для будучых пакаленняў.
Сінагогі не толькі гістарычныя помнікі, але і сведчанні культурнай разнастайнасці і шматвяковых традыцый. Яны гавораць пра багацце габрэйскай культуры, якая непарыўна звязана з гісторыяй Берасця.
Макет галоўнай Берасцейскай сінагогі ў гарадскім музеі становіцца мостам паміж мінулым і будучыняй. Ён запрашае ўсіх нас зазірнуць у гісторыю і пранікнуцца павагай да разнастайнасці нашага свету.
Такім чынам, сінагогі Брэста — гэта частка жывой гісторыі, якая працягвае жыць у сэрцах тых, хто памятае і шануе сваё мінулае. І хоць многія з іх могуць быць страчаны, іх спадчына застанецца з намі, нагадваючы пра важнасць захавання гістарычных помнікаў і культурнай спадчыны для будучых пакаленняў.
